“Een man daalde af van Jeruzalem naar Jericho” – zo begint de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Vandaag hebben we ervaren wat een enorme afdaling dat inderdaad is. Jeruzalem ligt 750 meter boven de zeespiegel en Jericho 387 meter eronder. Het oppervlak van de Dode Zee (dat overigens voortdurend daalt) is zelfs 418 meter onder de zeespiegel en je bent dan op het laagste punt van de aarde: het is er warm, maar je huid verbrandt zelfs in felle zon niet.
Jericho bezochten we niet (dat is erg lastig sinds het Palestijns gebied is), maar Qumran wel. Daar zou ontzettend veel over te vertellen zijn, zie Wikipedia. Maar laten we ermee volstaan om te zeggen: de sekte die hier woonde, heeft naast oneindig veel ander materiaal in elk geval belangrijke handschriften van de Bijbel geproduceerd, waaronder een Jesaja-rol, geschreven rond het begin van de jaartelling en keurig in een kruik bewaard. In 1948 werden de rollen gevonden. Tot dat moment was het oudste handschrift van de Hebreeuwse Bijbel de Codex Leningradensis uit het jaar 1008. En nu werden rollen gevonden van 1000 jaar ouder. Hoe talloos vaak waren ze intussen overgeschreven en zou daar wel enige betrouwbaarheid in zitten? Het resultaat was verbluffend: afgezien van minieme verschillen bleek de tekst volkomen getrouw overgeleverd.
Van Qumran trokken we naar Massada, een heel ander verhaal maar ook van Joodse activisten. In a nutshell is het als volgt: koning Herodes de Grote (vader van de kindermoordenaar) liet deze vesting bouwen rond 30 voor Christus: een paleis, een burcht, een schuilplaats voor de koning die nog bang was voor zijn eigen schaduw. Joodse activisten pikten het fort in in het jaar 66 en begonnen van daaruit de Romeinen te pesten. Toen die het helemaal zat waren, na de val van Jeruzalem in 70, stuurden ze een gigantische legermacht erop af. Na een gigantische strijd veroverden ze de burcht, maar vonden er alleen lijken nadat de activisten massaal zelfmoord hadden gepleegd. Twee Joodse moeders waren wijzer geweest en hadden zich verstopt met hun kinderen, en wie weet waren zij de bron van Flavius Josephus. Het verhaal is zowel moreel als historisch dubieus, maar de burcht is indrukwekkend. Het mooiste moment was om op de plaats van het vroegere paleis een heerlijke bries te voelen en te begrijpen waarom je daar zou willen wonen…
Na Massada gingen we naar Engedi. Ik herinner me dat we als gezin daar in een autootje voor het eerst langs kwamen en stopten om naar de steenbokken te kijken. Pas thuis lazen we in de Bijbel, 1 Samuel 24:3, dat ooit Saul naar David zocht bij Engedi en dat hij hem vond bij de heuvel der steenbokken! De clou van Engedi is dat er midden in de woestijn een enorme waterbron is, die uitbundige groei teweeg brengt. Toen ik dat zag, begreep ik pas de betekenis van de Psalm “En in het hart van de woestijn, ontspringt een heldere fontein”. Dat gaat niet over een aardig vermaak, maar over dat God vrucht en groei geeft, uitbundige groei, zelfs als het droog en dor is in je leven.
Tenslotte – hoe kan het ook anders – mochten we heerlijk drijven in de Dode Zee. Je moet het gedaan hebben, maar รก la.
- Bekijk onze reis op de kaart
