Geduld als vrucht van de Geest 1

Geduld is een schone zaak  —  zo luidt het gezegde. En dat is natuurlijk ook zo. Geduld. Ik vind het vaak moeilijk om geduldig te zijn, bijvoorbeeld als ik haast heb maar ook als iemand me irriteert. Geduld, het is een schone zaak  —  maar wat ik wil bespreken is, dat het ook een vrucht van de Geest is. Iets wat de heilige Geest in je wil laten groeien. Het staat beschreven in Galaten 5: 22

22 Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, 23 zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Er is geen wet die daar iets tegen heeft. 24 Wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn eigen natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen. 25 Wanneer de Geest ons leven leidt, laten we dan ook de richting volgen die de Geest ons wijst. 26 Laten we elkaar niet uit eigenwaan de voet dwarszetten en elkaar geen kwaad hart toedragen.

Tekst van de meditatie, vandaag in EO Groot Nieuws Radio 5

Daar hebt u het woord ‘geduld’. In oudere vertalingen heette het ook lankmoedigheid. U hoort daar wel iets in van het woord lang. Zeg maar: dat je lang van geduld bent. Dat je geen kort lontje hebt maar het tegenovergestelde: het duurt lang voordat je kwaad wordt.

Het begint bij God

Als het over geduld of lankmoedigheid gaat, dan is dat allereerst een eigenschap van de Here God zelf. Mensen staan daar nou niet bepaald zo om bekend, denk maar aan Lamech van wie helemaal in het begin al geschreven staat, dat hij tegen zijn vrouwen riep: Ik sloeg een man dood om mijn wonde, en een knaap om mijn striem. Je hoort wel: hij is er nog trots op, ook. En die mentaliteit is zich breed gaan maken op aarde, totdat God de zondvloed moest laten komen omdat de aarde vol was van geweldenarij.

Nee, lankmoedigheid, dat komt niet van mensen. Het komt allereerst van God. Dat hoor je op z’n allermooist in de woorden die God tot Mozes sprak na de crisis rondom het gouden kalf. Even leek het of God niet verder mee zou gaan met zijn volk, maar na voorbede van Mozes lezen we: “De HEER ging voor hem langs en riep uit: “‘De HEER! De HEER! Een God die liefdevol is en genadig, geduldig, trouw en waarachtig” (Exodus 34:6). God spelt hier als het ware de letters van zijn naam en Hij is liefdevol en genadig, geduldig (lankmoedig), trouw en waarachtig.

Zo is onze God en daar leven wij van. Om het met Psalm 30 te zeggen: want een ogenblik duurt zijn toorn, een leven lang zijn welbehagen; des avonds vernacht het geween, tegen de morgen is er gejuich.

Lankmoedig, wat hééft de Here een geduld met ons. Wat heeft Hij een geduld met mij, dat ik zo vaak te klein van Hem denk en dat Hij mij toch nog wil gebruiken met al m’n lek en gebrek. Zelfs zoveel geduld dat de spotters zullen zeggen: waar blijft Hij nou, de Here? Maar Hij is geduldig voor u, omdat Hij niet wil dat sommigen verloren gaan, maar dat allen tot bekering komen.

En dat is nu precies waar het om gaat bij ónze lankmoedigheid, Als je daarover leest in de Bijbel, dan zie je: het wordt soms vertaald als geduld en soms als lankmoedigheid. En het gaat er altijd om, dat het niet deugt hier op aarde een hoe reageer je daar nou op? Ik bedoel: het is natuurlijk wel mooi om over die fijne dingen te praten van de vrucht van de Geest, over liefde en blijdschap en zo. Maar denk maar niet, dat het daar zoetelijk van wordt. Geduld, dat gaat erover hoe je je gedraagt in een situatie die niet deugt. En of je dan mee kunt komen in het geduld van God. Met drie woorden uit de Bijbel wil ik laten zien hoe dicht dat op je eigen huid komt.

De wereld deugt (nog) niet

In de eerste plaats een woord van Jakobus, die schrijft: “ Heb geduld, broeders en zusters, tot de Heer komt. Denk eens aan de boer, die geduldig blijft wachten op de kostbare opbrengst van zijn land, tot de regens van najaar en voorjaar zijn gevallen. 8 Wees net zo geduldig en houd moed, want de Heer zal spoedig komen”. Jakobus weet van het onrecht op aarde, dat de dingen niet deugen. Dat de rijken het recht verkrachten en de armen zijn de pineut. Dat er zoveel ellende is op deze aarde. Kun je dan geduld hebben als de boer die op de opbrengst wacht? Heb geduld, want de Heer komt terug.

De kerk deugt (nog) niet

Het tweede punt is nog iets pijnlijker. Niet alleen dat de wereld niet deugt, maar de kerk deugt ook niet en ook daar heb je dus geduld lankmoedigheid nodig. Paulus schrijft als hij het over de gemeente heeft: “wees steeds bescheiden, zachtmoedig en geduldig, en verdraag elkaar uit liefde.” (Efeze 4:2). Om het uit te houden in de kerk heb je nodig: bescheidenheid (wie groot wil zijn in de kerk, gaat sowieso kopje onder, maar dat is zo gek nog niet), en verder zachtmoedigheid en geduld. Wat een geduld heb je niet nodig en dan bedoel ik: geduld met elkaar. Dat geldt in de wereld ook, natuurlijk, maar in de kerk doet het de meeste pijn. Dat je broeders en zusters zo tegenvallen. De een is zo traag, niet vooruit te branden. Een ander is zo actief, dat-ie geen ruimte laat voor initiatief van anderen. Een derde heeft gewoon een heel lastig karakter, waardoor het moeilijk is om met ‘m om te gaan. En ga zo maar door. Wees geduldig en verdraag elkaar uit liefde. Dat is wat God doet met de kerk, en kunnen wij daarin meekomen?

Ik deug (nog) niet

En tenslotte: onmisbaar is hierbij ook de derde pijnlijke erkenning: ik deug niet. Nog niet. Als je daar niet aan toe komt, dan ga je kapot. Dan is er geen ruimte voor vrucht van de Geest, dan wint ergernis het, ergernis aan de wereld en aan de kerk. De wereld deugt niet, de kerk deugt niet maar ik ook niet. Paulus wist daar bij zichzelf alles van. Hij had in zijn jeugd zelfs de gemeente van Christus vervolgd. In zijn tomeloze maar verkeerde ijver had hij tegen de kerk gestreden. En hij weet dan ook “ik was de eerste aan wie hij zijn grote geduld toonde, zodat ik een voorbeeld werd voor allen die in hem geloven en het eeuwige leven zullen ontvangen.”

Nu mag ik hopen dat u het zo bont niet gemaakt hebt. Maar ik mag ook hopen dat u niet alleen uit uw hoofd geleerd hebt ‘dat wij allen zondaars zijn’, maar dat u ook concreet beseft wat een geduld de Here God met u moet hebben, steeds opnieuw. Dan komt er ruimte voor vrucht, vrucht van de Geest in uw leven. Want de Geest wil dat er iets moois groeit in je leven, een volle vrucht, maar om zover te komen doet de Geest eerst zonde kennen. Juist dan wil Hij ons meenemen in Gods geduld, in zijn lankmoedigheid.