Vandaag besloot de GKV synode met slechts één tegenstem om de gesprekken met de Nederlands-gereformeerden op te schalen tot gesprekken gericht op kerkelijke eenheid. Tot nu toe waren de gesprekken verkennend. Dit besluit valt historisch te noemen, omdat bijna vijftig jaar na de breuk tussen beide kerken er nu ingezet gaat worden op vernieuwde eenheid. (Gerard ter Horst #ND)
Vandaag was ik eens een dagje toeschouwer en dat was een mooie ervaring, uiteindelijk. Vanaf de publieke tribune maakte ik de synode mee van de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt), die besluiten moest nemen over de voortgang van de contacten met de Nederlands Gereformeerde Kerken (dat is waarvan ik lid en landelijk voorzitter ben). De vergadering begon best lastig, want een struikelblok tussen beide kerken was tot heden het feit dat de NGK vrouwelijke ambtsdragers kent terwijl de GKV daar ondanks een enthousiast geschreven studierapport nog niet aan wilde. Ze hadden de bespreking over interkerkelijk contact juist uitgesteld tot na de besluitvorming over vrouwelijke ambtsdragers omdat daar voor hen nogal veel van af hing. Als je met ijzeren logica zou willen redeneren dan was het “nog niet” een flink obstakel geworden. En er moesten aan het begin van de vergadering inderdaad nog flink wat harde eieren worden gepeld. Moeten er geen randvoorwaarden zijn, moeten we vastleggen welke hobbels er nog zijn, wat te denken van NG voorgangers die vreemde dingen hebben geschreven enz. Maar vanaf het begin ook veel uitgesproken dankbaarheid over het feit dat de beide kerken, krap 50 jaar nadat ze met ruzie uit elkaar gingen, elkaar nu in zo grote mate herkennen.
Blijdschap
Concrete besluiten: de synode neemt met ‘blijdschap’ kennis van de rapportage over de gesprekken met de eenheidscommissie van de Nederlands-gereformeerden, zoals die verwoord zijn in het beleidsrapport. Als grond is nu uitgesproken: ‘de rapportage geeft er blijk van, dat de gesprekken over de hermeneutiek eensgezindheid tonen (…)’
Verder besloot de synode in meerderheid dat ‘de belemmering die er lag vanwege het besluit van de NGK om de ambten voor de zusters der gemeente open te stellen, is weggenomen’. Dat is misschien wel het belangrijkste punt in de praktijk. Terwijl tot heden plaatselijke kerken die elkaar eigenlijk gevonden hadden niet verder durfden te gaan omdat het van de synode niet mocht vanwege genoemd verschil, is dat nu als bezwaar weggenomen.
Verloving
En dan was er nog de brief van de NGK vergadering met een soort verlovingsaanzoek, namelijk om op 31 oktober 2016 uit te spreken dat we in staat van hereniging zijn. Daarover sprak de synode uit dankbaar te zijn voor het verlovingsaanzoek van de Nederlands-gereformeerden, ‘en die te beschouwen als een hartelijke aansporing om verder te gaan op de weg naar hereniging’. Dus nou ja, dat is nog niet beklonken maar het is wel in overweging genomen, zoiets. Ik vind dat eigenlijk nog niet zo gek: terecht merkte ds Jeroen Sytsma op dat de kerkelijke breuk tussen de vrijgemaakt- en Nederlands-gereformeerden eerder iets was als een ‘vechtscheiding die nooit plaats had mogen vinden. En wie zijn daar het eerste slachtoffer van? De kinderen.’ Als de kerken elkaar weer vinden, dan is dat meer dan een verloving, zegt Sytsma. Het is ‘hertrouwen na echtscheiding’. Einde citaat. Daar ben ik het helemaal mee eens en daarom ben ik niet verdrietig dat de term ‘verloving’ nu van tafel is. We hebben nu erkend: we horen bij elkaar — en ga dat nu maar eens netjes regelen.
Een laatste niet onbelangrijk punt vind ik nog dit. Ouderling Chris Kruse deed hardnekkige maar vergeefse pogingen om in de uitspraak over gesprekken gericht op eenheid op te nemen dat het daarin moet blijven gaan over de hermeneutiek (verstaan van de Bijbel) en de binding aan de belijdenis. Dat zijn inderdaad belangrijke onderwerpen maar terecht merkte hij daarbij op dat dit niet zozeer tussen beide kerken als wel binnen beide kerken aan de orde is. Ik zou zeggen: daarom hoort het hoog op de kerkelijke agenda maar niet op de agneda voor onderhandelingen over eenheid. Dit en zoveel andere kwesties betreft thema’s waar we gezamenlijk voor staan en laten we er dus voortaan vooral ook samen over nadenken.
Al met al een bemoedigende dag, waarvan ik hoop en bid dat God het ook naar de toekomst toe wil zegenen. En wat ik nog kwijt wil: heel veel dank aan DKE en CCS (geheimtaal voor wederzijdse commissies) die jarenlang bezield en overtuigend gewerkt hebben aan het wegnemen van barricades.