Herstelwerk verrichten

Een van de grootste ontdekkingen van mijn leven is dat Jezus als waarachtig mens – niet maar een verklede God – werd vervuld met de Heilige Geest. Bij zijn geboorte was Hij al zoon van God, maar pas toen de Geest als een duif op Hem neerdaalde, werd Hij de Christus, de Gezalfde.

Vandaag verscheen in het Nederlands Dagblad m’n bijdrage in de serie over de gaven van de Geest

Herstelwerk verrichten

EDE – Charismatische invloeden lijken niet meer tegen te houden in de orthodox-gereformeerde wereld. Maar lang niet iedereen is daar blij mee. Dit is het zesde deel van een serie over gaven, uitingen en de vrucht van de heilige Geest.

Angst voor ontsporingen moet christenen er niet van weerhouden het pad van de Geestesgaven te betreden, vindt ds. Willem Smouter. ,,De hernieuwde aandacht voor de gaven is een reactie op een tijdperk waarin sterk de nadruk lag op het verstand. Dat was óók eenzijdig”, vindt de Nederlands-gereformeerde predikant uit Ede. Hij gelooft dat de slinger ook een keer terug zal gaan. ,,Straks komt vanzelf het moment waarop we zeggen: ja, maar de Geest kan niet zonder het Woord. Dan komt er weer meer aandacht voor bijbelstudie.”

Zelf liep hij jaren geleden stuk op het gebrek aan ervaring dat bij het gereformeerde geloof leek te horen. Vanaf dat moment is hij een warm pleitbezorger van het streven naar meer gaven van de Geest. Hij zegt de werkingen ook ervaren te hebben, in zijn persoonlijk gebedsleven, maar ook in het pastoraat. Het ‘ministry-gebed’, waarbij twee mensen onder handoplegging voor iemand bidden, maakt heel wat los. ,,Er zijn hier heel wat mensen geweest die onder tranen op hun knieën gingen voor God, ikzelf voorop”, zegt hij in zijn studeerkamer. Smouter (1957) werkt aan een boek waarin hij elementen van een gereformeerde gaventheologie hoopt aan te reiken.

Mag je nog geloven dat bepaalde Geestesgaven alleen in de tijd van de eerste christenen voorkwamen?

,,Er mag van mij heel veel, als je maar niet doet alsof het in de Bijbel staat. Het is apart dat sommigen zeggen niet op ervaring te vertrouwen, maar op het geopenbaarde Woord, terwijl ze dit baseren op de ervaring dat gaven nu niet meer functioneren. Ik heb geen begrip voor mensen die zeggen: ik heb de gaven van de Geest niet nodig, ik heb genoeg aan het Woord.”

Waarom niet?

,,Een van de grootste ontdekkingen van mijn leven is dat Jezus als waarachtig mens – niet maar een verklede God – werd vervuld met de Heilige Geest. Bij zijn geboorte was Hij al zoon van God, maar pas toen de Geest als een duif op Hem neerdaalde, werd Hij de Christus, de Gezalfde.

Als mensen dan beweren dat het gaat om Christus, maar moeite hebben met de gaven van de Geest, vind ik dat een vreemde tegenstelling. De naam Christus betekent ‘gezalfde met de Heilige Geest’. Wij heten christenen omdat we deel hebben aan zijn zalving. Als Jezus iemand doorzag, genas of de zonden vergaf, deed Hij dat als mens die volkomen vervuld was met de Heilige Geest. Hij riep ook zijn leerlingen – en ons – op, vervuld te raken met de Geest.”

Heeft de gereformeerde traditie aanvulling of correctie nodig?

,,Iedere traditie heeft aanvulling en correctie nodig. Maar ik denk dat de gereformeerde aandacht voor Gods doorgaande werk ook kan helpen de gaven te verstaan. De Geest doet geen klusjes van tijdelijke aard, in de begintijd, op het zendingsveld of als er lauwheid is in de gemeente. De heilige Geest verricht herstelwerk. Wat God bedoelde bij de schepping, herstelde in zijn zoon Jezus en voltooit bij de wederkomst, gaat de Geest al in ons werken en versterken.”

De Geest weet mensen die tot het kwaad geneigd zijn, op de knieën te krijgen om hun schuld te belijden. Is dat niet al een geweldig werk?

,,Toch heeft een mens nodig dat het koninkrijk van God niet alleen toekomstmuziek is. De verlossing in Jezus Christus is niet beperkt tot de wetenschap dat je in de hemel komt. Je krijgt de gaven en de vrucht van de Geest nu al. Je mag je er zelfs naar uitstrekken. De verlossing is en blijft de kern, maar in Christus is niet alleen vergeving, maar ook vervulling.”

Is subjectivisme niet een gevaar: dat eigen ervaring belangrijker wordt dan Gods geopenbaarde Woord?

Met een zucht: ,,Dat wordt altijd geroepen. Ja, ons profeteren is gebrekkig. Ik wil wijzen op 1 Korintiërs 13: alles zal doordrenkt moeten zijn van de liefde. En het besef van onvolkomenheid. Wij verstaan God beperkt. Als je profeteert, kun je niet zeggen: ‘Zo spreekt de Here’. Als je met iemand bidt, en er komt telkens een bijbeltekst bij je op, kun je wel zeggen: ‘Joh, ik moet steeds denken aan dit beeld of deze tekst, kun je daar iets mee?’.”

Waarom wordt vaak nadruk gelegd op de bijzondere gaven als klanktaal en genezing? Toen Jezus wonderen deed, geloofden de mensen ook niet in Hem. Het zit toch niet in het spectaculaire?

,,Dat onderschrijf ik met mijn hele hart. Een van de ellendige eigenschappen van de westerse mens is dat hij zich focust op het bijzondere. De Bijbel leert ons dat er een veelheid aan gaven is. Een gave is bijvoorbeeld ‘bemoedigen’. Helemaal niet spectaculair, maar wel belangrijk. Onderscheid tussen bijzondere en ‘gewone’ gaven is een menselijke uitvinding. De Bijbel spreekt er zo niet over. Net zomin is het juist om natuurlijke en bovennatuurlijke gaven tegen elkaar uit te spelen.”

Is het ministry-gebed, met een hand op de persoon en een arm omhoog, niet ook gewoon een ‘maniertje’?

,,Het is een vorm. Net als ‘handen vouwen’ en ‘ogen dicht’ vormen zijn bij het gebed. Is het een maniertje als Jezus een melaatse de handen oplegt en geneest? We doen in het ministry-gebed wat Jezus deed: mensen nabij zijn, de handen opleggen en zegenen.”

Hoe is de verhouding tussen iemands natuurlijke aanleg en gaven die de Geest op een gegeven moment geeft?

,,Ze zijn beide van dezelfde Afzender. Een natuurlijke gave moet je toewijden aan God. Heb jij in een gesprek het vermogen om iemand te doorgronden, of is dat een gave van de Geest? Dat kun je niet scheiden. God herstelt de mogelijkheid om elkaar te verstaan. Het is herstelde schepping. Zodra we dat bovennatuurlijk noemen, ligt misbruik op de loer, want dan onttrekt een gave zich aan controle.

Ik vind doordenking van alle gaven belangrijk. Ik houd vast aan de gereformeerde lijn van schepping, zondeval, verlossing en voltooiing. De gaven van de Geest zijn geen losse pepernoten voor vermoeide christenen van nu. Ze zijn ook geen incidentele ingreep uit het jaar nul, maar een onderdeel van de voltooiing van Gods schepping.”