Bijbelvertalingen zijn altijd een gevoelig onderwerp en ze kunnen leiden tot de meest hilarische conflicten. Ik herinner me hoe Frans Breukelman fulmineerde tegen “ene meneer Jaakke” (vertaler van de Groot Nieuws Bijbel) die de woorden uit het Kerstevangelie aanpaste. Er staat “En het geschiedde, als zij daar waren, dat de dagen vervuld werden, dat zij baren zoude” en dat was tot groot vermaak van de aanwezigen geworden “toen de tijd gekomen was dat ze moeder zou worden”: geen vervulling, geen baren en geen geschieden — veel erger kon je het niet maken.
Maar ook binnen de wereld van de Statenvertaling is het al een mijnenveld. Alleen de site biblija.net biedt al drie verschillende statenvertalingen en er zijn er nog meer. Bekend is de uitgave van de Gereformeerde Bijbel Stichting, die zich beijvert om de meest originele uitgave te verspreiden, gebaseerd op de oudste editie. Deze uitgave werd bekend onder de naam “wandpissersbijbel” op basis van onder meer 2 Koningen 9:8 waarin te lezen is: “ende ick sal van Achab uytroeyen dien, die aen de wandt pist” — hetgeen in latere edities werd “al wat mannelijk is”. Ooit heb ik eens nagekeken wat de GBS-bijbel daar nu echt van maakt en wat blijkt? Er staat “al wat aan de wand watert”. Dat is nou in de meest letterlijke zin het verwateren van je beginselen!
Bij mijn dagelijkse Bijbelstudies @tabkerk kwam ik ook iets wonderlijks tegen. Straks op 6 december is Jesaja 7:20 aan de beurt. Daar wordt geprofeteerd dat de koning van Assyrië het land komt kaalscheren met een gehuurd scheermes. Alles wordt afgeschoren, staat er dan heel plastisch. En daar heeft de Statenvertaling keurig letterlijk vertaald dat het mes zal “afscheren het hoofd, en het haar der voeten”. En zowaar — de Herziene SV maakte daarvan net als de NBV “schaamhaar”. Dat is stellig de bedoeling, maar het is niet echt tale Kanaäns… Maar het mooiste is nog als je de bekende NBG51-vertaling er bij haalt. Daar staat dat ’t scheermes “het hoofdhaar en het haar der benen” zal afscheren. Dat was nou wat je noemt de middenweg en met al die vertalingen samen is het land wel echt helemaal kaal geschoren!
Overigens los van deze frivole waarnemingen feliciteer ik de Herziene Statenvertalers met het resultaat dat morgen gepresenteerd wordt — en met het enorme publicitaire succes.