Wrok in Reveil

Vandaag verscheen in Maandblad Reveil een bewerking van mijn preek over wrok, gebaseerd op Efeziërs 4: 30 en 31.

Een treiterende collega verziekt je werkplezier. Je hebt ruzie met je beste vriendin en je wilt haar nooit meer zien. Boosheid, wrok. Wie kent het niet? Wrok, vastgeroeste boosheid, is schadelijk voor relaties. Ook voor je relatie met God. Door wrok merken mensen niets (meer) van de Heilige Geest, althans volgens dominee Willem Smouter.

Vastgeroeste boosheid
Wrok is niet hetzelfde als boosheid. Er is niets verkeerd aan kwaad worden, maar bij wrok zijn deze gevoelens vastgeroest. In de Efezebrief (zie NBV-tekst) wordt een opsomming gegeven van vele dingen die niet horen bij het leven als christen. Wrok wordt als eerste genoemd. Heeft dat soms een reden? Het grote verschil is dat je bij die andere zonden vaak diep in je hart wel weet dat je fout zit. Wrok is een verraderlijke zonde, het is de zonde van mensen die gelijk hebben. Bij veel mensen met wrok is hen werkelijk erge onrecht aangedaan. Ze hebben het volste recht boos te zijn en om vast te houden aan hun boosheid. Je merkt dan ook niet dat je zonde doet. Of eigenlijk merk je het wel. Want bij wrok heb je zelf wel gelijk, maar ‘de duif’ is weg.

Duif
Het verhaal van de duif, de Heilige Geest, begint met de doop van Jezus in de Jordaan. God zegt tegen Johannes de Doper: als je ziet dat de duif op iemand neerdaalt en daar blijft rusten, dan is dat degene die zal dopen met de Heilige Geest. Dat is de Gezalfde, de Christus. Als Jezus door Johannes wordt gedoopt, daalt de volheid van de Heilige Geest op Hem neer. God zegt: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.’ Dat zegt God ook tegen ons!

Johannes is zo onder de indruk dat de duif op Jezus blijft, dat het een gouden draad door heel zijn evangelie en zijn brieven is geworden. Hij schrijft ook hoe je blijvend bij Hem kan zijn. Jezus zegt: wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, die blijft in mij en ik in hem. Straks als ik weg ben dan komt de Heilige Geest, de geest van de waarheid. Jullie kennen hem want Hij woont in jullie en hij zal in jullie blijven. Ook zegt Johannes: Als je de haat toelaat in je leven, kan je de vrede van God niet blijvend in je hebben. De Geest kan dus blijkbaar bij je komen maar ook weer weggaan.

Wie past zich aan
Een jong zendingsechtpaar, pas getrouwd, mocht voor het werk van de Heer naar Jeruzalem. Ze kregen daar een huisje om in te wonen. ’t Was niet zo groot maar wel een mooie plek. ‘Wat is dat toch bijzonder,’ zeiden ze, ‘dat wij een huis in Jeruzalem hebben!’ Op een dag zagen ze iets heel moois: een duif had z’n nestje dicht bij hun huis gebouwd. ‘Wat prachtig,’ zeiden ze,’we zijn in Jeruzalem, we mogen werken voor de zending én we hebben een duif bij ons in de buurt!’ Wel merkten ze iets geks: zodra er lawaai was, ze tegen elkaar schreeuwden, ruzie maakten was de duif door de herrie spoorloos verdwenen. Na een tijdje was de duif er weer. Maar als dan ineens weer iemand flink met de deuren sloeg, was ie weer weg. Soms was het beestje dagenlang afwezig. Ze begrepen natuurlijk ook wel: als we zo doorgaan, is de duif op een dag echt weg en komt niet meer terug. Ze wilden beiden zo graag dat de duif bleef. Maar hoe? ‘Tsja,’ zei de man, ‘ik denk dat er twee mogelijkheden zijn: of die duif past zich aan aan ons, of wij gaan ons aanpassen aan de duif!’ Na deze constatering veranderde er veel bij dit echtpaar. En is het hen gelukt een plek te creëren waar de duif wilde blijven.

Stempel
Zo zit het ook met Heilige Geest in ons leven. Moet ‘de duif’ zich aanpassen aan ons of wij aan Hem? In Efeziers 4 staat: ‘Maak de Heilige Geest niet bedroefd, want Hij is het stempel waarmee u gemerkt bent voor de dag van de verlossing.’ Kun je de stempel van God dan kwijtraken? Een ieder die gelooft in Jezus Christus heeft de Heilige Geest. Je hebt de stempel, je bent van God. Dat is niet zomaar weg, daar mag je altijd weer op terugvallen. Evengoed staat er: ‘maak Gods Geest niet bedroefd’. De Geest is een schuwe duif. Als je hem bedroefd maakt, is ie weg. Daarom: onderzoek de wil van de Heer, zodat je de Geest niet kwijtraakt.

Waar wrok woont, wijkt de Geest
Toch is het een lastig dilemma. Er zijn mensen die zo’n terechte wrok hebben over wat hen is aangedaan en nog dwars zit. Is het niet hard als je zegt: dat is jouw zonde, je moet die wrok wegdoen. Kan God hen niet troosten ín hun wrok? Nee, dat kan niet. Want: waar wrok woont, wijkt de Geest. ‘Bedroeft de Geest van God niet en laat alle wrok en boosheid en bitterheid varen.’ (Ef. 4: 30) Je raakt de stempel van God niet kwijt als je wrok in je hart hebt. Wel mis je de vrede van God die alle verstand te boven gaat.

Er zijn twee mogelijkheden: óf God moet zich aanpassen óf jij. Als jij je aanpast, mag je de vrede ervaren die zo kostbaar is. Gelukkig stelt God niet als voorwaarde dat je eerst perfect moet zijn en dat Hij dan pas komt. Gods Geest is krachtig en wil je helpen die boosheid te verjagen. Het is wel nodig dat je erkent dat het er zit. Want wie met wrok zit en het niet toegeeft, kan niet genezen worden. God kan namelijk niet iets bij je weghalen als jezelf niet erkent dát je het hebt. Heb je bijvoorbeeld wrok naar je ouders, je kinderen, je collega, misschien tegen God of tegen de kerk: dan moet dat weg. Niet ooit eens een keer maar doe het nu. Doe dat in gebed. Want dat kun je niet op eigen kracht. Gods Geest is machtig en kan je aanraken.

Iets om te bidden:
Goede God, er is niets waar ik meer naar verlang dan naar de vreugde en vrede die U alleen me geven kunt, door uw Geest. Er zijn wel dingen die mij vreselijk dwars zitten en ik denk dat ik gelijk heb (of: en ik denk dat ik geen gelijk heb — al naar gelang), maar mijn boosheid is vastgeroest tot wrok. Heer, ze zeggen dat ik het moet loslaten. Maar als ik het loslaat, mag ik het dan in uw handen laten en verder aan u overlaten? Kom met uw Geest en doe uw werk in mij. Alstublieft. Amen.

Bewerkt naar een preek van Willem Smouter
Greet Dwarshuis